Το φάσμα του αυτισμού (Autism Spectrum Disorder – ASD) περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα νευροαναπτυξιακών καταστάσεων που χαρακτηρίζονται από δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση, στην επικοινωνία και από επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.
Η διαταραχή Asperger ανήκε στο παρελθόν στο φάσμα του αυτισμού ως ξεχωριστή διάγνωση, αλλά σύμφωνα με το DSM-5 (Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών), έχει πλέον ενοποιηθεί υπό τον γενικό όρο “Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος” (ASD). Ωστόσο, οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τον όρο “Σύνδρομο Asperger” για να αναφέρονται σε άτομα με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας.
Διαφορές μεταξύ του Αυτιστικού Φάσματος και του Σύνδρομου Asperger
- Γλωσσική Ανάπτυξη
- Άτομα με Asperger δεν εμφανίζουν σημαντική καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου.
- Στον αυτισμό γενικότερα, μπορεί να υπάρχει είτε καθυστερημένη ανάπτυξη της ομιλίας είτε απουσία της.
- Νοητικές Ικανότητες
- Στο Asperger, η νοημοσύνη είναι συνήθως μέση ή ανώτερη του μέσου όρου.
- Στον αυτισμό, υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλομορφία, με μερικά άτομα να έχουν νοητική αναπηρία.
- Κοινωνική Αλληλεπίδραση
- Τα άτομα με Asperger μπορεί να δυσκολεύονται να κατανοήσουν κοινωνικούς κανόνες, αλλά επιθυμούν την κοινωνική αλληλεπίδραση.
- Στον αυτισμό, η κοινωνική απομόνωση είναι συχνότερη και η ανάγκη για αλληλεπίδραση μπορεί να είναι μικρότερη.
- Επαναλαμβανόμενες Συμπεριφορές και Ενδιαφέροντα
- Και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχουν ειδικά ενδιαφέροντα και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.
- Στο Asperger, τα ενδιαφέροντα είναι συχνά πολύ εξειδικευμένα και έντονα.
- Ευαισθησία σε Ερεθίσματα
- Και στις δύο περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει αυξημένη ή μειωμένη ευαισθησία σε ήχους, φώτα και υφές, αλλά στον αυτισμό η αισθητηριακή υπερευαισθησία είναι συχνότερη.
Συνοψίζοντας, το Σύνδρομο Asperger αποτελεί μέρος του ευρύτερου αυτιστικού φάσματος, αλλά ξεχωρίζει λόγω της απουσίας καθυστέρησης στη γλωσσική ανάπτυξη και των γενικά υψηλών νοητικών ικανοτήτων. Σήμερα, όλες αυτές οι καταστάσεις περιλαμβάνονται υπό την ενιαία διάγνωση του αυτιστικού φάσματος.
Η διαταραχή του αυτιστικού φάσματος (Autism Spectrum Disorder – ASD) είναι μια νευροαναπτυξιακή κατάσταση που επηρεάζει την κοινωνική αλληλεπίδραση, την επικοινωνία, τα ενδιαφέροντα και τη συμπεριφορά. Αν και παλαιότερα οι διαγνώσεις διαφοροποιούνταν, σήμερα το Σύνδρομο Asperger δεν αναγνωρίζεται ως ξεχωριστή κατηγορία αλλά περιλαμβάνεται εντός του αυτιστικού φάσματος, όπως ορίζεται στο DSM-5.
Διαγνωστικές και Κλινικές Διαφορές
1. Γλωσσική Ανάπτυξη και Νοητική Λειτουργία
Τα άτομα που παλαιότερα διαγιγνώσκονταν με Σύνδρομο Asperger παρουσιάζουν τυπική ή και ανώτερη του μέσου όρου νοημοσύνη, καθώς και φυσιολογική γλωσσική ανάπτυξη, χωρίς τις σημαντικές καθυστερήσεις που παρατηρούνται σε άλλες μορφές αυτισμού. Αντίθετα, στην κλασική μορφή του αυτισμού μπορεί να υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες στην ανάπτυξη του λόγου και γενικότερη νοητική αναπηρία.
2. Κοινωνική Αλληλεπίδραση
Τα άτομα με Σύνδρομο Asperger έχουν δυσκολία στην κατανόηση κοινωνικών κανόνων και μη λεκτικών σημάτων, αλλά συχνά εκδηλώνουν επιθυμία για κοινωνικές σχέσεις, αν και αυτές μπορεί να είναι αδέξιες ή μονόπλευρες. Στις πιο κλασικές μορφές αυτισμού, η κοινωνική αλληλεπίδραση μπορεί να είναι περισσότερο περιορισμένη ή ακόμα και να απουσιάζει πλήρως.
3. Περιορισμένα και Επαναλαμβανόμενα Ενδιαφέροντα
Τόσο στον αυτισμό όσο και στο Σύνδρομο Asperger παρατηρείται έντονη ενασχόληση με συγκεκριμένα ενδιαφέροντα. Ωστόσο, τα άτομα με Asperger συχνά αναπτύσσουν εξαιρετικά εξειδικευμένες γνώσεις σε συγκεκριμένα πεδία, ενώ στον αυτισμό τα ενδιαφέροντα μπορεί να εκδηλώνονται με πιο στερεοτυπικό και επαναλαμβανόμενο τρόπο.
4. Αισθητηριακή Ευαισθησία
Στα άτομα με αυτισμό είναι συνήθης η υπερευαισθησία ή υποευαισθησία σε αισθητηριακά ερεθίσματα (ήχους, φώτα, υφές, γεύσεις), κάτι που εμφανίζεται και στο Asperger, αν και τείνει να είναι λιγότερο έντονο σε αυτήν την ομάδα.
Σύγχρονη Διάγνωση και Αντιμετώπιση
Με τη σύγχρονη ταξινόμηση, αντί να χρησιμοποιείται ο όρος “Σύνδρομο Asperger”, γίνεται αναφορά σε “αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας” (High-Functioning Autism – HFA) όταν το άτομο διαθέτει φυσιολογική ή ανώτερη νοημοσύνη και δεν παρουσιάζει σοβαρή καθυστέρηση στην ομιλία. Η παρέμβαση εξατομικεύεται με βάση τις ανάγκες του ατόμου και περιλαμβάνει εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, κοινωνικές δεξιότητες και συμπεριφορική θεραπεία.
Συμπερασματικά, αν και το Asperger είχε θεωρηθεί στο παρελθόν ξεχωριστή διαταραχή, πλέον αναγνωρίζεται ως μέρος του ευρύτερου αυτιστικού φάσματος, με τις διαφορές να αφορούν κυρίως τη γλωσσική ανάπτυξη, τη νοητική λειτουργία και το επίπεδο κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Διαφορές Αυτιστικού Φάσματος και Συνδρόμου Asperger
Τι είναι το Αυτιστικό Φάσμα (ASD) και το Σύνδρομο Asperger;
Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (Autism Spectrum Disorder – ASD) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση, στην επικοινωνία και από περιορισμένες ή επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Το Σύνδρομο Asperger ανήκε παλαιότερα σε ξεχωριστή διαγνωστική κατηγορία, αλλά πλέον περιλαμβάνεται στο ευρύτερο φάσμα του αυτισμού σύμφωνα με το DSM-5.
Βασικές Διαφορές μεταξύ Αυτισμού και Asperger
1. Γλωσσική Ανάπτυξη και Νοητική Λειτουργία
- Τα άτομα με Σύνδρομο Asperger εμφανίζουν φυσιολογική ή υψηλή νοημοσύνη και φυσιολογική ανάπτυξη του λόγου.
- Στον αυτισμό, μπορεί να παρατηρηθεί καθυστέρηση ή απουσία ανάπτυξης της ομιλίας και πιθανή νοητική αναπηρία.
2. Κοινωνικές Δεξιότητες και Αλληλεπίδραση
- Τα άτομα με Asperger έχουν δυσκολία στην κατανόηση κοινωνικών σημάτων, αλλά επιθυμούν την κοινωνική επαφή.
- Στον αυτισμό, η κοινωνική απομόνωση μπορεί να είναι πιο έντονη, με μικρότερη επιθυμία για αλληλεπίδραση.
3. Επαναλαμβανόμενες Συμπεριφορές και Στερεοτυπίες
- Και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχουν εξειδικευμένα ενδιαφέροντα και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές.
- Στο Asperger, τα ενδιαφέροντα είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένα και έντονα, ενώ στον αυτισμό η συμπεριφορά μπορεί να είναι πιο περιοριστική και επαναλαμβανόμενη.
4. Αισθητηριακή Ευαισθησία
- Τα άτομα με αυτισμό συχνά εμφανίζουν αισθητηριακές διαταραχές, με υπερευαισθησία ή μειωμένη αντίληψη ερεθισμάτων (ήχοι, φώτα, υφές).
- Στο Asperger, οι αισθητηριακές διαταραχές είναι λιγότερο έντονες αλλά εξακολουθούν να υφίστανται.
Σύγχρονη Διάγνωση και Θεραπευτική Προσέγγιση
Σήμερα, η διάγνωση δεν χρησιμοποιεί τον όρο “Σύνδρομο Asperger”, αλλά μιλά για αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας (High-Functioning Autism – HFA). Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:
- Λογοθεραπεία και Εργοθεραπεία για ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας.
- Συμπεριφορική θεραπεία (ABA Therapy) για διαχείριση συμπεριφορών.
- Διδασκαλία κοινωνικών δεξιοτήτων για ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Συμπέρασμα
Αν και το Σύνδρομο Asperger αναγνωριζόταν παλαιότερα ως ξεχωριστή κατηγορία, σήμερα ανήκει στο ευρύτερο Αυτιστικό Φάσμα. Οι διαφορές έγκεινται κυρίως στη γλωσσική ανάπτυξη, στη νοητική λειτουργία και στον βαθμό κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή παρέμβαση μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων με αυτισμό.