Τι είναι η Φωνητική και η Φωνολογική Ανάπτυξη;
Φωνητική Ανάπτυξη
Η φωνητική αναφέρεται στη σωματική παραγωγή των ήχων της ομιλίας και περιλαμβάνει:
✔️ Αρθρωτικές κινήσεις των οργάνων της ομιλίας (γλώσσα, χείλη, ουρανίσκος).
✔️ Ακουστική ανάλυση της ηχητικής μορφής των φθόγγων.
✔️ Φυσιολογία της φωνής (ένταση, συχνότητα, χροιά).
Φωνολογική Ανάπτυξη
Η φωνολογία εξετάζει το σύστημα των ήχων και τις κανόνες που διέπουν τη χρήση τους στη γλώσσα. Τα παιδιά αποκτούν σταδιακά τη φωνολογική επίγνωση, κατανοώντας φωνολογικές διαδικασίες όπως:
🔹 Απλοποίηση συλλαβών (π.χ. “νερό” → “νο”).
🔹 Αντικαταστάσεις φθόγγων (π.χ. “καρέκλα” → “ταρέτα”).
🔹 Ελλείψεις ήχων (π.χ. “παπούτσι” → “παπούι”).
Διαγνωστικές Δοκιμασίες Φωνητικής & Φωνολογικής Ανάπτυξης
Οι λογοθεραπευτές χρησιμοποιούν εξειδικευμένες δοκιμασίες αξιολόγησης για να εντοπίσουν δυσκολίες και να προτείνουν εξατομικευμένες παρεμβάσεις. Οι πιο συνηθισμένες δοκιμασίες περιλαμβάνουν:
1️⃣ Φωνητική Ανάλυση
📌 Ανάλυση της ικανότητας άρθρωσης των φθόγγων.
📌 Δοκιμές σε μονές λέξεις, προτάσεις και συνεχή ομιλία.
📌 Χρήση εικόνων και καρτών για την παραγωγή συγκεκριμένων ήχων.
2️⃣ Φωνολογική Δοκιμασία
📌 Έλεγχος της ικανότητας διάκρισης φωνημάτων.
📌 Αναγνώριση φωνολογικών διεργασιών και πιθανών λαθών.
📌 Δοκιμασίες επανάληψης ψευδολέξεων (Non-word repetition test).
3️⃣ Ακουστική Αντίληψη & Διαφοροποίηση Ήχων
📌 Εξέταση της ικανότητας κατανόησης φωνολογικών διαφορών.
📌 Δοκιμές αναγνώρισης λέξεων με παρόμοιους ήχους (π.χ. “φως” – “βως”).
Φωνολογικές Διαταραχές & Αρθρωτικές Δυσκολίες
🔴 Διαταραχή άρθρωσης → Δυσκολία στην παραγωγή συγκεκριμένων φθόγγων.
🔴 Φωνολογική διαταραχή → Αποτυχία στη χρήση σωστών φωνολογικών κανόνων.
🔴 Αναπτυξιακή απραξία λόγου → Νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει τον κινητικό προγραμματισμό της ομιλίας.
✔️ Πρώιμη διάγνωση και λογοθεραπευτική παρέμβαση βελτιώνουν σημαντικά την εξέλιξη του λόγου.