WPPSI: Διαγνωστική Μέθοδος & Εκτενής Ανάλυση

Η WPPSI (Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence) είναι μια ψυχομετρική κλίμακα που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της νοημοσύνης σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Έχει σχεδιαστεί από τον David Wechsler και αποτελεί μέρος της σειράς κλιμάκων Wechsler, οι οποίες αξιολογούν τη γνωστική ανάπτυξη και τις νοητικές ικανότητες σε διάφορες ηλικιακές ομάδες.

1. Τι είναι η WPPSI και ποιος ο σκοπός της;

Η WPPSI είναι μια τυποποιημένη διαγνωστική μέθοδος που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της νοητικής λειτουργίας παιδιών ηλικίας 2 ετών και 6 μηνών έως 7 ετών και 7 μηνών. Ο κύριος σκοπός της είναι να παρέχει μια αξιόπιστη εκτίμηση της γενικής νοητικής ικανότητας του παιδιού, να εντοπίσει γνωστικές αδυναμίες ή πλεονεκτήματα και να βοηθήσει στη διάγνωση μαθησιακών δυσκολιών ή άλλων νευροαναπτυξιακών διαταραχών.

2. Εκδόσεις της WPPSI

Η WPPSI έχει εξελιχθεί με την πάροδο των χρόνων και έχουν κυκλοφορήσει διάφορες εκδόσεις:

  1. WPPSI (1967) – Η αρχική έκδοση.
  2. WPPSI-R (1989) – Αναθεωρημένη έκδοση με περισσότερες υποκλίμακες.
  3. WPPSI-III (2002) – Αναθεωρημένη με εκσυγχρονισμένες δοκιμασίες και μεγαλύτερη ακρίβεια.
  4. WPPSI-IV (2012) – Η πιο σύγχρονη έκδοση με περισσότερους δείκτες νοημοσύνης και πιο λεπτομερή ανάλυση των γνωστικών ικανοτήτων.

3. Δομή και Υποκλίμακες της WPPSI-IV

Η WPPSI-IV αποτελείται από διάφορες υποκλίμακες που αξιολογούν διαφορετικές πτυχές της νοημοσύνης. Διαιρείται σε δύο ηλικιακές ομάδες:

  • Νεαρότερη ομάδα: 2 έτη και 6 μήνες – 3 έτη και 11 μήνες
  • Μεγαλύτερη ομάδα: 4 έτη – 7 έτη και 7 μήνες

Βασικοί Δείκτες & Υποκλίμακες

1. Δείκτης Γενικής Νοημοσύνης (FSIQ – Full Scale IQ)

Ο συνολικός δείκτης νοημοσύνης του παιδιού, ο οποίος προκύπτει από τους επιμέρους δείκτες.

2. Δείκτης Λεκτικής Κατανόησης (VCI – Verbal Comprehension Index)

Αξιολογεί τη γλωσσική ικανότητα, τη λεξιλογική γνώση και την κατανόηση εννοιών. Περιλαμβάνει:

  • Ορισμούς λέξεων
  • Παρόμοιες λέξεις
  • Κατανόηση

3. Δείκτης Οπτικοχωρικής Ικανότητας (VSI – Visual Spatial Index)

Μετρά την ικανότητα αντίληψης και χειρισμού οπτικών πληροφοριών. Περιλαμβάνει:

  • Σχεδιασμό με κύβους
  • Συναρμολόγηση αντικειμένων

4. Δείκτης Ρευστής Συλλογιστικής (FRI – Fluid Reasoning Index)

Αξιολογεί την ικανότητα λογικής σκέψης και επίλυσης προβλημάτων. Περιλαμβάνει:

  • Μήτρες
  • Αντίληψη εικόνων

5. Δείκτης Εργαζόμενης Μνήμης (WMI – Working Memory Index)

Μετρά τη βραχυπρόθεσμη μνήμη και την ικανότητα συγκράτησης πληροφοριών. Περιλαμβάνει:

  • Αντίληψη εικόνων
  • Επαναφορά λέξεων

6. Δείκτης Ταχύτητας Επεξεργασίας (PSI – Processing Speed Index)

Αξιολογεί την ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών. Περιλαμβάνει:

  • Σημειογραφία
  • Αναζήτηση συμβόλων

4. Διαδικασία Χορήγησης

Η χορήγηση της WPPSI γίνεται από εξειδικευμένο ψυχολόγο, συνήθως σε ένα ή δύο ραντεβού. Η διαδικασία περιλαμβάνει:

  1. Εξοικείωση του παιδιού με το περιβάλλον της εξέτασης
  2. Εκτέλεση δοκιμασιών μέσω παιχνιδιών και ασκήσεων
  3. Καταγραφή και ανάλυση αποτελεσμάτων

Ο συνολικός χρόνος χορήγησης διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο συνεργασίας του παιδιού, αλλά συνήθως διαρκεί 30-60 λεπτά.

5. Εφαρμογές της WPPSI

Η WPPSI χρησιμοποιείται για διάφορους σκοπούς, όπως:

✅ Αξιολόγηση της γενικής νοημοσύνης
✅ Εντοπισμός μαθησιακών δυσκολιών
✅ Διάγνωση αναπτυξιακών διαταραχών (π.χ. αυτισμός, ΔΕΠ-Υ)
✅ Αξιολόγηση χαρισματικών παιδιών
✅ Σχεδιασμός εκπαιδευτικών παρεμβάσεων

6. Πλεονεκτήματα & Περιορισμοί

Πλεονεκτήματα

✔️ Αξιόπιστη και έγκυρη μέθοδος αξιολόγησης
✔️ Παροχή λεπτομερούς ανάλυσης γνωστικών ικανοτήτων
✔️ Προσαρμογή στις ηλικιακές ανάγκες των παιδιών

Περιορισμοί

❌ Η απόδοση μπορεί να επηρεαστεί από παράγοντες όπως το άγχος ή η διάθεση του παιδιού
❌ Δεν αξιολογεί άμεσα συναισθηματικούς και κοινωνικούς παράγοντες
❌ Δεν αποτελεί από μόνη της διάγνωση για μαθησιακές ή αναπτυξιακές διαταραχές

ΣυμπέρασμαΗ WPPSI αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο ψυχομετρικής αξιολόγησης της νοημοσύνης σε μικρά παιδιά, βοηθώντας στον εντοπισμό τόσο των δυνατοτήτων όσο και των δυσκολιών τους. Ωστόσο, είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους αξιολόγησης και να ερμηνεύεται από ειδικούς για την καλύτερη κατανόηση των αναγκών του παιδιού.